BIST’te 3Ç24 bilanço döneminin sonuna gelindi.
Açıklanan bilançolarla birlikte, THY havacılık sezonunun en yoğun dönemini geride bırakmasıyla birlikte bu çeyrekte 52 milyar TL net kâr açıklayarak zirveye yerleşti.
Yerelde enflasyonla mücadelede önemli bir silah olarak kullanılan politika faizinin kullanımı devam ediyor. Enflasyonun hedeflerin üzerinde gerçekleşmesi beklenen faiz indiriminin ötelenmesine neden olmakla birlikte şirketler tarafında baskı oluşturmaya devam ediyor.
Diğer yandan ABD seçimlerinin Cumhuriyetçi Parti’nin üstünlüğüyle geride kalması, piyasalarda belirsizliği düşürmekle birlikte olumlu bir hava yarattı. ABD seçimlerinin resmi olmayan sonuçlarının 6 Kasım sabahında açıklanmasının ardından BIST, yukarı yönlü hareket etmeye başladı ve BIST 30 endeksi bir hafta içerisinde %8,3 değer kazandı.
Türkiye ekonomisinin önemli göstergelerinden olan BIST 30 şirketlerinin, net kârlarını ilk dokuz ayına ait özkaynak kârlılıklarıyla birlikte bir önceki döneme ait net kârlarıyla karşılaştırmalı olarak ele alıyoruz. Şirketlere özel durumları internet sitemizde sizler için ayrıca ele aldık.
Pozitif Ayrışanlar
Bankalar: Enflasyon muhasebesinden muaf olmalarıyla, bir önceki döneme kıyasla gerileme gösterseler de endeksin en yüksek net kâr açıklayan beş şirketinden üçü banka oldu. Bankaların, 2025 yılından itibaren enflasyon muhasebesi uygulamaya geçmesi kârlılıklarında önemli değişikliklere sebep olması bekleniyor. Holding bilançolarında bu etki önden görülmeye başlandı. Garanti, 66,3 milyar TL ile 2024 yılının ilk dokuz ayında en yüksek net kâr açıklayan ikinci şirket oldu. Garanti’nin net ücret ve komisyon gelirlerinde lider olması ve çekirdek faiz gelirini de artırmasıyla birlikte, diğer bankaların üzerinde bir net kâr artışı elde etmeye devam ediyor.
Türk Hava Yolları: Dolar bazında toplam gelirlerini %7,8, kargo gelirlerini %40,7 artırmayı başaran THY, havacılık sektöründe küresel rekabetin yoğunlaşmasıyla ve maliyet baskısının devam etmesiyle operasyonel kârlılıkta gerileme gösterdi. Ancak, ağırlıklı olarak mevduatlardan elde edilen faiz gelirinin yüksek olması net kârın yükselmesini sağlıyor.
Pegasus: Yılın ilk yarısında en düşük net kâr rakamlarından birine sahip olan şirket, üçüncü çeyrekte 11,3 milyar TL net kâr elde ederek yıllık bazda kârını %25 artırmış oldu. Yolcu sayısını ve kapasite kullanımını yükseltmeyi başaran şirket, yolcu başına yan geliri artırırken aynı zamanda yolcu başına yan gelirde yeni bir rekor rakama ulaşarak net kârını destekledi.
SASA: Maliyetlerin düşmesiyle net kâr artışı sağlayan SASA, brüt kâr marjını %13,5’ten %20,4’e yükselterek operasyonel kârlılığını artırmayı başardı. Şirketin, bir önceki dönem 20,2 milyar TL olan kur farkı giderleri kârı baskılarken, bu dönem 9,8 milyar TL düşerek 10,3 milyar TL oldu ve net kârı olumlu etkiledi.
Ereğli: Çin’de uygulanan ekonomiyi canlandırmaya yönelik teşviklerle çelik sektörü ayakta kalsa da kısa vadede yatay seyir devam ediyor. Sektörde iyileşme sürecinin zaman alması bekleniyor. Geçen yıl aynı dönemde, depremin etkisiyle Ereğli’nin kapasite kullanımı %75’e düşmüş ve şirket zarar açıklamıştı.
Bu yıl kapasite kullanımı %92’ye ulaştı ve bir önceki dönemde şirketin net kârını baskılayan ertelenmiş vergi giderinin de pozitife dönmesiyle şirket net kâr elde eder konuma geri döndü.
2022 sonunda başlanan 550 milyon ABD doları değerindeki peletleme tesisi yatırımının 2026 sonunda faaliyete geçmesi bekleniyor. Tesisin kullanıma başlanmasıyla, öncesinde demirli hammadde ihtiyacının %15-%20’si karşılanabiliyorken, bu oranın %40-%45 bandına çıkabileceği öngörülüyor ve gelecekte şirketin maliyetlerine olumlu etkisinin olacağı öngörülüyor.
Ek olarak, yerli üreticiler tarafından yapılan başvuru üzerine Ekim 2023’te başlatılan soruşturma tamamlandı. Soruşturma sonucunda Çin, Hindistan, Japonya ve Rusya menşeli soruşturma konusu ürün ithalatının dampingli olduğu ve yerli üretim dalında zarara neden olduğu tespit edildi. 11 Kasım 2024 tarihinde yapılan açıklamada, Çin menşeli olanlara %15,42 ile %43,31, Hindistan ve Rusya menşeli olanlara %6,1 ile %9 ve Japonya menşeli olanlara ise %9 andi-damping vergisi yürürlüğe konuldu. Ticaret Bakanlığı, bu damping önlemiyle yerli üreticinin ithalat kaynaklı haksız rekabete karşı korunduğunu belirtti. Uygulamanın yerli şirketlere faydasının olacağı öngörülüyor.
Turkcell: 3Ç24’te 322 bin yeni abone kazanan şirket, aynı zamanda yıllık olarak abone başına geliri çeyreklik olarak %7 arttırdı. 9A23’te de operasyonel başarısını sürdürse de 31,0 milyar TL kur farkı gideri şirketin kârını baskılamıştı. 9A24’te şirket, 11,5 milyar TL’ye düşen kur farkı giderlerinin ve Ukrayna operasyonlarından devredilmesiyle elde edilen tek seferlik 11,2 milyar TL gelirin etkisiyle 20,6 milyar TL net kâr açıkladı.
Negatif Ayrışanlar
Holdingler: Enflasyon muhasebesinin holding konsolidasyonu kapsamında banka ve finansal hizmetlere yönelik uygulanması, holding kârlılıklarını olumsuz etkilemeye devam ediyor.
Sabancı Holding: 49,2 milyar TL net parasal kayıp, net zararın en büyük etkenlerinden biri oldu. Bankacılık segmentinin 7,8 milyar TL ve Enerji segmentinin de 1,1 milyar TL net zararı holdingin net kârını baskıladı. Holding bünyesinde, mobilite teknolojileri ve malzeme teknolojileri segmentleri dışındakiler kâr elde edemedi.
Koç Holding: Yılın ilk yarsında kâr elde eden holding, bu çeyrekte zarar ederek yıllık bazda zarara geçti. Parasal kayıp kaleminin net kâr üzerindeki etkisi 38,5 milyar TL oldu. Segment bazında incelendiğinde, otomotiv segmenti 13,5 milyar TL, enerji 5,5 milyar TL pozitif katkı sağlarken, finans segmentinin 12,1 milyar TL zarar etmesi net kârı baskıladı.
Tofaş: Otomotiv sektöründe özellikle GSR’nin etkisiyle, rekabetin yoğunlaştığı iç pazarda otomobil markalarının çeşitli kampanyalar uygulamasıyla, düşük fiyatlı otomobil satışlarının gerçekleşmesi şirket kârlılığını olumsuz etkiledi. Ayrıca, kur farkı gelirlerinin bir önceki döneme kıyasla düşmesinin yanı sıra, 4 milyar TL net parasal pozisyon kaybı da net kârı baskılayan unsurlar arasında yer alıyor.
3Ç24’te yılın en düşük ihracat performansını yaşayan şirket, Fiat, Citroen, Opel ve Peugeot için ortak üreteceği “K0” modelinin üretim hakkını aldı ve bu modelin üretime başlanmasıyla pazar payını ve ihracatını arttırmayı planlıyor.
Şişecam: Cam sektörü özellikle Çin gibi ülkelerdeki kapasite artırımı ve kimya iş kollarındaki düşük fiyatlar nedeniyle kârlılıkların baskılandığı bir dönemden geçiyor. Şirketin net kârı, özellikle operasyonel karın düşmesi ve geçen yıla kıyasla düşen kur farkı gelirleri nedeniyle sert düşüş gerçekleştirdi.
