2024 yılında Türkiye’nin ham petrol ve petrol ürünleri ithalatı, 49 milyon tona yaklaşarak bir önceki yıl ile benzer seviyelerde gerçekleşti. Bu ithalatın 30 milyon tonu ham petrol, 14 milyon tonu motorin ve türevleri, kalan 5 milyon tonu ise diğer ürünlerden oluştu. Ürün bazlı ham petrolden motorine doğru bir geçiş oldu, ham petrol ithalatı %4 düşerken, motorin ithalatı ise %10 yükseldi.
2023 yılında Irak’ı geçerek petrol ithalatında ilk sıraya yükselen Rusya’dan yapılan ithalat, toplam 32 milyon tonla toplam ithalatın %66’sını oluşturdu. Rusya’dan yapılan ham petrol ithalatı 2023’te 11 milyon ton seviyelerindeyken, 2024 yılında 17 milyon tona ulaştı.
Rusya ile petrol ithalatındaki artışı etkileyen en önemli faktörlerden biri, Avrupa Birliği’nin Rusya’ya uyguladığı enerji yaptırımları oldu. Bu yaptırımlar nedeniyle Batı pazarında alıcı bulmakta zorlanan Rusya, petrol ve petrol ürünlerini daha uygun fiyatlarla Asya ve Türkiye gibi pazarlara yönlendirdi. Türkiye de bu düşük fiyatlı ürünlerden faydalanarak ithalat maliyetlerini düşürmeyi başardı.
Irak’tan yapılan petrol ithalatında, önceki yıllara kıyasla belirgin bir düşüş yaşandı. 2023 yılına kadar ilk sırada yer alan Irak, merkezi hükümet ile Kürt Bölgesel Yönetimi arasındaki yetki anlaşmazlıkları ve Türkiye ile yaşanan hukuki sorunlar nedeniyle geriledi. Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nin Türkiye aleyhine verdiği tazminat kararı sonrası Kerkük-Ceyhan boru hattından akış durdu. Bu gelişmeler, Irak’tan yapılan petrol ithalatının sınırlanmasına yol açtı. 2023’te alınan kararın ardından, Irak’ın Türkiye’ye yönelik petrol ihracatına getirdiği kısıtlamaların Irak ekonomisine 23 milyar dolardan fazla zarar verdiği tahmin edilse de iki ülke arasında görüşmeler yapılmasına rağmen petrol akışına dair somut bir adım atılmadı.
Not: İthal edilen petrol ürünleri, EPDK tarafından açıklanan petrol raporu kapsamında yer alan motorin türleri, fuel oil türleri, havacılık yakıtları, denizcilik yakıtları ve diğer ürünleri içermektedir.
